Werken aan gespreid leiderschap in jouw school

Het beeld van de leider als held is een dominante zienswijze. Maar is de heldhaftige leider die in zijn eentje de weg wijst nog wel van deze tijd? Leraren zijn professionals die vanuit hun vakmanschap invloed kunnen en willen uitoefenen. Ouders verwachten dat ze mee kunnen denken over de besluitvorming op school. Ook leerlingen hebben meer plezier in leren als ze daar zelf keuzes in kunnen maken. Hoe kun je dit mogelijk maken in de school? Waar loop je dan tegenaan en hoe ga je daarmee om? Dit zijn vraagstukken waar de Academie zich mee bezighoudt.

Kijk hier wat de Academie voor jou en jouw school kan betekenen:

Iedereen in de school kan leiden

Gespreid leiderschap betekent dat iedereen in de school kan leiden, op basis van expertise en affiniteit die in een specifieke situatie nodig is. Wie invloed uitoefent, hangt af van het vraagstuk dat speelt en welke kwaliteiten daarvoor nodig zijn. De ene leraar zal bijvoorbeeld het voortouw nemen bij een vraagstuk over zelfgestuurd leren. Een andere leraar, die goede relaties heeft met leerlingen, neemt de leiding bij een vraagstuk over schooluitval. Weer een andere leraar houdt zich graag bezig met de kwaliteit van de samenwerking in het team.

Iedereen oefent zo wisselend invloed uit op de kwaliteit van het onderwijs en de school. Dit is een sterke voedingsbodem voor ontwikkeling van mensen en het draagt bij aan onderwijsverbetering.

In een gespreide leiderschapspraktijk zijn leraren en schoolleiders verbonden door een gezamenlijk doel of gedeelde opvattingen. Zo ontstaat een gezamenlijk werkverband, dat richtinggevend is voor hun samenwerking.

Een alternatief voor de heldhaftige leider

Gespreid leiderschap staat haaks op het klassieke beeld van de leider als ‘held’. Vanuit het positionele heldenperspectief is leiderschap slechts weggelegd voor een selecte groep geboren leiders. Zij beschikken over noodzakelijke leiderschapskwaliteiten, zoals daadkracht, actiegerichtheid en overtuigingskracht. De rest van de organisatie heeft deze kwaliteiten niet en beschouwen we als volger. Hoewel dit mogelijk bijdraagt aan duidelijkheid en efficiëntie, is het ook een belemmering voor een sterke leercultuur in de school.

Op deze geanimeerde pagina kun je de waarde van gespreid leiderschap verder ontdekken: