Teamgericht organiseren met Ben van der Hilst

In de podcast 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen?

Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief, met telkens nieuwe gasten. Vandaag spreek ik met Ben van der Hilst over de organisatiestructuur van scholen en hoe deze bijdraagt (of juist een belemmering vormt) voor samenwerking en werkplezier van docenten. Ben promoveerde in 2019 op dit thema met zijn proefschrift "Teamgericht organiseren in het onderwijs. Sturen op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier". Voor meer informatie over Ben zie www.hetlerenorganiseren.nl.

Ben legt uit dat de wijze waarop scholen sinds de jaren 80 zijn georganiseerd tot deprofessionalisering van docenten heeft geleid, en dat dit mede de personeelstekorten verklaart. Hij stelt een organisatiestructuur voor waarin docenten in kleine teams samenwerken rond een groep leerlingen. De teams hebben niet alleen taken en verantwoordelijkheden, maar ook een breed scala aan bevoegdheden. Het onderzoek van Ben (en zijn ervaringen in de praktijk) laten zien dat dit leidt tot meer werkplezier en samenwerking tussen docenten.

Shownotes:

  • Minuut 0: Introductie.

  • Minuut 1:05: Welkom, voorstellen Ben en opbouw gesprek.

  • Minuut 2:06: Waarom leidt de wijze waarop scholen georganiseerd zijn tot 'deprofessionalisering' bij leraren en wat heeft dat te maken met personeelstekorten?

  • Minuut 10:30: Toelichting door Ben dat organisatiestructuren van scholen onnodig ingewikkeld zijn geworden, wat leidt tot verregaande arbeidsdeling.

  • Minuut 14:28: Organisatiestructuur leidt tot 'zwakke verbindingen' tussen mensen en groepen in de school, waar geen effect vanuit gaat.

  • Minuut 15:19: Op een gemiddelde vo school wordt er een miljoen besteed aan taaktijd die nergens toe leidt.

  • Minuut 17:01: Samenwerking in het onderwijs vindt vooral plaats buiten het primaire proces.

  • Minuut 22:15: Wat is de alternatieve organisatiestructuur die Ben voorstelt? Uitleg, kenmerken en voorwaarden van de teamgerichte arbeidsorganisatie.

  • Minuut 31:05: De teams hebben geen baas, maar wel een procesbegeleider nodig.

  • Minuut 31:45: Bespreking Laterna Magica als voorbeeld van teamgerichte structuur.

  • Minuut 34:32: Wat betekent dit voor de rol van de schoolleider? Wat doen zij?

  • Minuut 41:50: Gezamenlijke reflectie op teamgerichte arbeidsorganisatie en personeelstekorten.

  • Minuut 45:45: Afronding.

De gesprekken zijn onderdeel van een onderzoek naar anders organiseren. Dat onderzoek wordt uitgevoerd door een groep schoolleiders en docenten uit de regio Leiden, Duin- en Bollenstreek.

Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar frank@gespreidleiderschap.nl.

Stefan van Langevelde